Sene 1907.
Bolu’da dünyaya geldi.
Dar gelirli bir ailenin oğluydu, hem çalıştı, hem okudu, İstanbul’da sanayi-i nefise mektebi’ni bitirdi, mimar oldu, ticarete atıldı, biraz para yaptı, girişimciydi, neden illa yabancılardan ithal etmek zorunda kalıyoruz diye kafa yordu, özel teşebbüsün ilk döküm fabrikasını kurdu, memleketin döküm sanayisine öncülük etti, ithalatı ihracata çevirdi, senelerce vergi rekortmenleri listesinde yeraldı.
*
Ve… Bize bu fırsat eşitliğini sağlayan, bu imkanları tanıyan Atatürk Cumhuriyeti’ne borcumuzu ödemeliyiz dedi, 1986’da vakıf kurdu.
*
Tüm servetini bu vakfa tahsis etti.
*
İzzet Baysal.
*
Bolu’da… Nafize Baysal kreşini, İzzet Baysal anaokulunu, Mehmet Baysal ilkokulunu, Canip Baysal ilkokulunu, Atatürk ilkokulunu, 50. Yıl ilkokulunu, Behiye Baysal ilkokulunu, Behiye Baysal ticaret meslek lisesini, İzzet Baysal çıraklık eğitim merkezini, İzzet Baysal akşam sanat okulunu, İzzet Baysal Anadolu lisesini, İzzet Baysal Anadolu lisesi kız-erkek öğrenci yurdunu, İzzet Baysal öğretmen lojmanlarını, İzzet Baysal endüstri meslek lisesini, İzzet Baysal otelcilik ve turizm meslek lisesini, Zübeyde Hanım kız meslek lisesi yurdunu, Tevfik Atay sağlık eğitim merkezini, Emine Baysal eğitim ve uygulama okulunu, İzzet Baysal teknik lisesini, İzzet Baysal kütüphanesini, Canip Baysal lisesini, Mehmet Baysal uygulama okulunu, ticaret lisesi bilgisayar laboratuvarını, Çaydurt, Gazipaşa, Sakarya ve Cumhuriyet ilköğretim okullarının bilgisayar laboratuvarlarını, İzzet Baysal otelcilik meslek lisesini, Solmaz Baysal öğretmen evini, Abant İzzet Baysal Üniversitesi’ni, fen edebiyat fakültesini, 1600 kişilik kız-erkek öğrenci yurdunu, 140 dairelik öğretim görevlisi lojmanlarını, 144 yatak kapasiteli sosyal tesislerini, 2 bin kişilik yemekhanesini, Bolu meslek yüksek okulu bilgisayar laboratuvarını, İzzet Baysal Üniversitesi kültür merkezini, kapalı spor tesisleri kompleksini, İzzet Baysal Üniversitesi camisini, İzzet Baysal Üniversitesi tıp fakültesi hastanesini, morfoloji binasını, iktisadi idari bilimler fakültesi ve eğitim fakültesinin bilgisayar laboratuvarlarını, hayvan laboratuvarını, Bolu’nun köylerine 35 adet sağlık evini, Refika Baysal anasağlık merkezini, Mehmet Baysal hemşire eğitim merkezini, İzzet Baysal kadın doğum ve çocuk hastanesini, Emine Baysal hasta pavyonunu, İzzet Baysal hemodiyaliz ünitesini, 200 yataklı İzzet Baysal devlet hastanesini, Bolu Baysal camisini, İzzet Baysal yaşlılar evi ve kız yetiştirme yurdunu, İzzet Baysal huzurevini yaptı.
Bağışladı.
*
(İzzet Baysal’ın yaptırdığı kreşe kaydolan bir çocuk, ilköğretimi, liseyi, üniversiteyi okuyup, yaşlılığında huzurevinde kalabilir.)
*
Özetini yazdım.
2000 senesinde rahmetli olana kadar, 150’ye yakın eser bıraktı.
*
Türkiye Cumhuriyeti Devlet Üstün Hizmet Madalyası’yla onurlandırıldı. TBMM Üstün Hizmet Ödülü aldı. ODTÜ, Hacettepe, Mimar Sinan, Anadolu ve İzzet Baysal üniversiteleri tarafından eğitimde onursal doktora payesi verildi. Bolu’ya heykeli dikildi.
*
Onuncu Yıl Marşı…
İzzet Baysal’dır.
*
İzzet Baysal’ın memleketi Bolu’ya… Onuncu Yıl Marşı’nı yasaklatmaya kalkışan, Atatürk devrimlerine alerjisi olan nankör bir badem bıyıklının, milli eğitim müdürü olarak monte edilmesi, tesadüf değildir.
*
Ve, hadise Bolu’da yaşanıyor zannediyorsunuz ama, aslında sadece Bolu değil, tüm Türkiye aynı yol ayrımındadır.
*
Ya İzzet Baysallar gibi, bilimle, çağdaş düşünceyle, Atatürk devrimleriyle, laik cumhuriyetle filizlenen bir gençlik yetiştireceğiz…
Ya da karşı devrimcilerin saray inşaatlarında dolgu malzemesi olarak kullanılan moloz bir gençlik!