UNESCO’nun Dünya Miras Listesi’ndeki Karabük’ün tarihi evleriyle ünlü Safranbolu ilçesinde, Osmanlı padişahlarından 3. Selim’in sadrazamı İzzet Mehmet Paşa tarafından 12 metre yüksekliğinde ki bir kule üzerine yaptırılan saat, 220 yıldır hizmet veriyor.
1797’de dikdörtgen prizma şeklinde, kesme taştan yapılan, her cephesinde 2’şer pencere, içerisindeki merdivenin aydınlatılması amacıyla da yer yer mazgal delikleri açılan kulede ki Londra‘dan getirilen sistemle çalışan saat, gönüllü 74 yaşındaki İsmail Ulukaya tarafından 7 günde bir kuruluyor ve bakımı yapılıyor.
Sadrazam İzzet Mehmet Paşa‘nın “herkesin evine ve cebine saat hediye edeceğim” diyerek yaptırdığı tarihi saat, Türkiye‘de bulunan tek zembeleksiz ve kulesine çıkılabilen en eski saati olma özelliğine de sahip.
Safranbolu Kalesinde hükümet konağı ve tarihi cezaevi ile yan yana konumda bulunan, dönemler içinde iki defa onarım gören kuledeki saat, saat başlarında o anki saat kadar, yarım saatlerde ise bir kere çalan çan, 3 kilometre uzaklıktan duyulabiliyor.
52 yıldır gönüllü
Asıl mesleği kunduracılık olan Uluklaya, AA muhabirine yaptığı açıklamada, 52 yıldır saatin bakımını ve temizliğini yaptığını, ayarladığını ve haftada bir gün kurduğunu anlattı.
İlçeye gelen turistlere saatin tarihçesini ve özelliklerini anlattığını ifade eden Ulukaya,
“Saatin özelliği sesinde. Engebeli olan Safranbolu‘daki vatandaşlar görerek değilde sesiyle saati anlıyor. Sesi her yere gitsin diye de yüksek yere konmuş. İzzet Mehmet Paşa‘nın ‘sizlerin evinize ve cebinize saat hediye edeceği edeceğim’ diyerek 1797’de armağan ediyor. İzzet Mehmet Paşa neden böyle demiş? Safranbolu iki kısımdan oluşur, ‘kışlık’ ve ‘yazlık’ diye. Tarihi bölge ‘kışlık’ oluyor. Burası arazi olmadığı için çukurda. Kışı evinde geçiren Safranbolu‘lular sesden evinde saat varmış gibi saati biliyor. Halkımız ilkbahar geldiğinde Bağlar kısmına taşınır. Burada herkes bahçededir. Bu defa herkesin cebinde saat varmış gibi sesten saati biliyor. Yani özelliği sesi.” diye konuştu.
Saat hakkında teknik bilgiler veren Ulukaya, saatin her saat başı o saat kadar, yarımlarda ise bir defa çan çaldığını anlattı.
1965 yılında bu saatin bakımını öğrendiğini kaydeden Ulukaya, o zamandan bu güne hala bakımına devam ettiğini, yapabildiği kadarda özveriyle yapacağını aktardı.
Kuleyi ziyarete yerli ve yabancı turistlerin geldiğini, onlara saati anlattığını da belirten Ulukaya, şöyle devam etti:
“Beni gösterdikleri tebessüm dinlendiriyor. Haftada bir defa gelip kuruyorum. 16 defa çeviriyorum. Ayrıca gelen turistlere göstermek amacıyla da arada bir kuruyorum.”
İsmail Ulukayaİzzet Mehmet PaşaKarabüksaat kulesiSafranboluMuhabir Ahmet ÖzlerCopyright
