Gürbüz; “Tespit ve Öneriler, Raporu Belirlenmiştir”
Safranbolu Turizm Fakültesi dekanı Prof.Dr.Ahmet Gürbüz,”Safranbolu Turizm Paşdaşları Çalıştayı kapsamında Konaklama ve Yiyecek,İçecek işletmeleri çalışma grubu raporunun belirlendiği açıkladı.
Gürbüz; açıklanan raporla ilgili yaptığı değerlendirmede,”Safranbolu turizmine yönelik programlar geliştirmede iletişim ve bilgi alışverişi sağlamak; turizme yönelik deneyim, bilgi ve bakış açılarını paylaşmak; geçmiş tecrübelerden öğrenilen dersleri ve gelecekteki etkili uygulamalara taşımak; ulusal ve uluslararası düzeyde stratejilerin ve projelerin tasarımında ve uygulanmasında işbirliği geliştirmek amaçları ile22 Nisan 2014 tarihinde Karabük Üniversitesi Safranbolu Turizm Fakültesi’nde gerçekleştirilen “Safranbolu Turizm Paydaşları Çalıştayı” kapsamında Konaklama ve Yiyecek İçecek İşletmeleri Çalışma Grubu şu tespit ve önerilerde bulunmuştur:
1. Konaklama endüstrisi işletmeleri temsilcilerine göre Safranbolu turizminde çözümlenmesi gereken en önemli sorunlar ve bu sorunlar için önerilen çözümler aşağıda sunulmaktadır;
a. Düşük hizmet kalitesi ve uygulanan fiyat politikası Safranbolu turizm sektörünün en önemli sorunlarından biridir. Safranbolu’da faaliyet gösteren kimi tesisler oda doluluğunun yüksek olduğu zamanlarda (hafta sonu, bayramlar v.b.) yüksek oda fiyatı uygulamakta, ancak oda fiyatı-nitelikli hizmet ilişkisi kurulamamaktadır. Aynı işletme statüsüne (örneğin; pansiyon, belediye belgeli tesis) sahip ancak aralarında belirgin hizmet farklılıkları bulunan konaklama tesisleri bulunmaktadır. Bu nedenle fiyat denetiminin (Örneğin, belediye belgeli tesisler için belediyenin fiyat denetimi yapması) yapılması, tarihi konaklarla diğer işletmeler arasında fiyat farklılığının olması gerekir.
b. Safranbolu’da konaklama süresi ortalama 1,5 gündür. Bu durum doluluk oranlarının düşük olması anlamına gelmekte olup Safranbolu’da ağırlıklı olarak hafta sonu turizmi yapılmaktadır. Safranbolu’da kalış süresinin uzatılması için turistik aktiviteleri çeşitlendirmek gerekmektedir. Bu bağlamda en çok eksikliği duyulan aktiviteler eğlence faaliyetleri olup Safranbolu’da konaklayan turistlerin gece eğlenecek mekan bulamaması önemli bir şikayet konusunu oluşturmaktadır. Ziyaretçilerin daha uzun süre konaklamasını sağlayacak kültürel aktiviteler (yöresel oyunlar, folklor gösterileri, kına geceleri v.b.,İngilizce olarak yabancı turistlere de yapılabilir) yaratılmalıdır. Çevredeki doğa güzelliklerden yararlanılarak yeni tur güzergahları ve turistik aktiviteler oluşturulabilir. Örneğin; Yenice ve çevresi, Yenice’de trekking faaliyetleri, Safranbolu kanyonları, Karakoyunlu Kral mezarları, Hacılar obası Sallar mahallesi,Hadrianapolis antik kenti, v.b. Safranbolu da yüksek kapasiteye sahip (en az 600 kişilik) bir kongre merkezi yapılmalıdır. Böylece turizm pazarı çeşitlendirilerek büyük firmaların toplantıları yöreye çekilebilir.
c. Safranbolu’da bilinçsiz/amatör bir turizmi geliştirme hareketi söz konusudur. Ağırlıklı ürün kültür ve buna bağlı öğelerdir. Dolayısıyla bu noktada Safranbolu’ya gelen turistin niceliğinden çok niteliği önemlidir. Bu bağlamda nitelikli turistlerin Safranbolu’ya çekilmesi ana uğraşı konusu olmalıdır. Bu kapsamda Safranbolu’nun turizm pazarı bilimsel yöntemler kullanılarak doğru tespit edilmeli, yerel yöneticiler projeksiyonlarını nitelikli turist yönünde değiştirmelidirler. Bu amaçla butik oteller ve bu otellere yönelik talebin arttırılması yönünde çaba göstermek gerekir. Ucuz turizm anlayışı değiştirilmelidir.
d. En önemli sorunlardan biri eğitim eksikliğidir. Bu eksiklik ve yetersizlik, turizm endüstrisindeki tüm alanlar için geçerlidir. Dolayısıyla taksi şoföründen yerel yöneticisine, esnafından turizm yatırımcısına kadar her alan ve boyutta kent insanının eğitilmesi gerekmektedir.
e. Belediye hizmetleri konusundaki eksiklikler turizm faaliyetlerini olumsuz etkilemektedir. Bu anlamda en önemli sorun otopark yetersizliği olup ivedilikle şehre giren araçlar için ilave otopark alanları oluşturulmalıdır. Benzer biçimde çöp toplama işlemleri gündüz turisti rahatsız edecek biçimde yapılmakta olup bu hizmetin gece ya da sabah erken saatte yerine getirilmesi gerekir. Gece 22:00’den sonra toplu taşıma araçları olmaması ulaşım problemi yaratmakta olup belediyenin kent ulaşımının sağlanması için servis saatlerini uzatması gerekmektedir.
f. Safranbolu’da bir tane Enformasyon bürosu bulunmakta olup bu büro ihtiyaca cevap verememektedir. Bu bağlamda bir kaç noktaya yeni enformasyon bürolarının kurulması (Kıranköy, köyiçiveya Aslanlar, Mezarlık girişi v.b.) gerekmektedir. Ayrıca turiste enformasyon hizmeti sağlayan broşür, harita v.b. araçlar da yetersizdir.
g. Çarşı kesiminde ve şehre giriş noktalarında ışıklandırma yetersizdir. Şehir girişleri karanlıktır. Bu kapsamda Kastamonu kavşağından mezarlığa kadar ve Bartın girişinde ise Kirkille’denbaşlayarak itfaiye girişine kadar ışıklandırma yapılmalıdır.
2. Konaklama sektörü temsilcilerinin yerel yönetimlerden beklentileri şunlardır;
a. Safranbolu’da faaliyet gösteren tarihi konak-otellerin en önemli sorunu SİT yasasıdır. Bu bağlamda SİT yasasının yumuşatılması istenmektedir. Örneğin; koruma kurulu hizmet kalitesini artırmak amacıyla yapılabilecek küçük ilavelere ve kot farklarından doğan toprak altında kalacak eklemelere izin vermelidir. Sit yasası nedeniyle 40 metrekare ile sınırlandırılan müştemilatlarda yemek yapılması, depolama yapılması ve bulaşık yıkanması beklenmektedir. Bu yasanın yumuşatılması ya da bahçenin büyüklüğü ile orantılı müştemilata izin verilmesi gerekmektedir. Bu kapsamda Karabük Üniversitesi koruma kurulu ile sektör arasında arabuluculuk rolü üstlenmelidir.
b. Belediye belgeli konaklama tesislerde ortaya çıkan düzensizlik, farklı fiyat uygulamalarını ortadan kaldıracak, konaklama yerlerinin Safranbolu’yu yansıtan binalarda açılmasını sağlayacak (Belediye Meclisi kararıyla) özel bir pansiyon yönetmeliğinin oluşturulması gerekmektedir. Ayrıca, Safranbolu belediyesince turizm zabıtası oluşturularak esnaf (kalite, temizlik ve fiyat açısından) denetlenmelidir.
c. Şehir merkezinde ve Bağlar bölgesinde faaliyet gösteren turizm tesisleri için yönlendirme levhaları konmalıdır. Akdeniz Bölgesi’ndeki önemli turizm kentlerinde olduğu gibi belirli ebatta ve renkte (kahverengi zemin üzerine sarı gibi), standart malzemeden yapılmış işletmeleri gösteren levhaların görüntü kirliliği yaratmayacak şekilde sokak girişlerine asılması gerekir.
d. Doğal gaz ve mantolamada kolaylık sağlanması, bu bağlamda bürokratik işlemlerin azaltılması, eski çarşıya doğal gaz bağlama işinin ivedilikle gerçekleştirilmesi gerekmektedir.
3. Konaklama sektörü temsilcilerinin üniversiteden beklentileri şunlardır;
Safranbolu’da nitelikli personel istihdamında önemli sorunlar bulunmaktadır. Sektör, Karabük Üniversitesi’nde turizmle ilgili eğitim veren birimler olduğu halde nitelikli eleman ihtiyacını üniversiteden karşılayamamaktadır. Bu bağlamda Karabük Üniversitesi sektördeki yetişmiş eleman sıkıntısına çözüm üretmeli, turizme profesyonellik kazandırmak için yatırımcılara yardımcı olmalıdır. Sektör, üniversitenin turizm bölümlerinden en azından stajyer öğrenci alıp çalıştırabilmelidir. Üniversite, nitelikli eleman yetiştirmek için sertifikaya dayalı kurslar açmalı, eğitim çalışmalarına ağırlık vermelidir. Üniversite, her türlü turizmle ilgili faaliyetlerde paydaş olarak görev almalı, Üniversitenin bilgi birikimi fazla olduğu için öncülük görevi üstlenmelidir. Ayrıca üniversite, tarih araştırmaları, halk bilimi araştırmaları yapmalı, tanıtım belge ve bilgi dokümanları hazırlamalıdır.
4. Konaklama sektörü temsilcilerinin Kültür ve Turizm Bakanlığından beklentileri şunlardır;
Konaklama tesislerinin tescilli yapı olmasından kaynaklanan ve turizm endüstrisinin gelişmesi dikkate alınmadan hazırlanmış halihazırdaki koruma kanunları yatırımcıyı sıkıntıya sokmaktadır.Anıtlar Yüksek Kurulunun konak otel tesislere esneklik sağlaması gerekmektedir.
5. Katılımcıların yüksek gelir grubuna ait turistlerin Safranbolu’ya çekilmesi ve hafta içi konaklamaların ve kalış süresinin arttırılması ile ilgili önerileri şunlardır;
a. Bu durum bölgedeki turizm anlayışı ile doğrudan orantılıdır. Turistin sayı olarak artışının hedeflenmesi hizmet kalitesinin düşmesine ve yüksek gelirli turistlerin kaybedilmesine neden olmaktadır. Safranbolu’yu markalaştırırken kantite anlayışının gözden geçirilmesi gerekir.
b. Profesyonel anlayışın hakim olması ve bu anlayışla kültürün yan ürünlerini de sunmak gerekir. Gelen konuklara Safranbolu mutfağı ve kültürünün başlıca unsurları yanında kaliteli eğlence mekânlarının da sunulması gerekir. Cinci hanı kültürel aktiviteler, Safranbolu geceleri vb. için kullanılmalıdır.
c. Küçük bir havaalanı açılabilir.
d. Tüm dünyada yaygın olarak seyahat eden üçüncü yaş gruplarına yönelik pazarlama faaliyetleri geliştirilmelidir. Bu gruplara hafta içi günler pazarlanmalıdır.
e. Alternatif turizm alanlarının ve turizm çeşitlerinin (Trekking, mağara, kanyon, çevre gezileri, karavan turizmi, av turizmi, gastronomi turizmi, botanik turizmi v.b.) artması ile mümkündür. Bölge hem doğal hem de kültürel açıdan oldukça zengin kaynaklara sahiptir. Eskipazar Hadrianapolis, Yenice Doğa yürüyüşü ve Eflani’deki göletler gibi turizm alanlarının gezi güzergâhlarını olarak pazarlanması ve turistik ürünlerin çeşitlenmesi gerekir.
6. Konaklama işletmelerinin ve Safranbolu’nun tanıtım ve pazarlanmasına yönelik olarak gerçekleştirilen çalışmalar şunlardır;
a. En çok gerçekleştirilen tanıtım etkinliği yerel yönetimle birlikte fuarlara katılmaktır. Bunun yanısıraacentalarla birebir ilişki ve iletişimler, seyahat organizatörlerine sağlanan info gezileri, broşürler, internet sayfası aracılığıyla tanıtım ve pazarlama diğer en çok başvurulan yöntemlerdir. Katılımcılar ayrıca ağızdan ağıza (Word of mouthmarketing) pazarlama yöntemini etkin bir biçimde kullandıklarını ve gelen müşterilerine sundukları nitelikli hizmet nedeniyle işletmelerinin ve hizmetlerinin tavsiye edildiğini ve tavsiye ile işletmelerine gelen turist sayısının azımsanmayacak kadar çok olduğunu belirtmektedirler.
b. Sponsorluk faaliyetleri ve çeşitli televizyon kanallarınca gerçekleştirilen çekimler de Safranbolu’nun tanıtımına önemli katkı sağlamaktadır.
7. Müşterilerden elde edilen geri bildirimler (şikâyet, istek, öneri) sonucunda Safranbolu’ya gelen misafirlerin şikayet konuları şunlardır;
a. Aynı ürünlerin farklı fiyatlardan satılması,
b. Düğün organizasyonları sonucu Çarşı kesiminde ortaya çıkan gürültü,
c. Otopark sorunu,
d. Kalitesiz hediyelik eşyalar.
e. Eğlence faaliyetlerinin eksikliği, turistlerin akşam yapabileceği herhangibir aktivite olmaması,
f. Belgeli tesislerde bile alkollü içki satışının yapılmaması,
g. Dolap içi banyoların dar olması ve kullanım zorluğu,
h. Yemek yiyecek nitelikli tesis bulamama.
i. Alış veriş imkanlarının yetersizliği.
YİYECEK VE İÇECEK İŞLETMELERİ ÇALIŞTAY RAPORU
1. Safranbolu’da yiyecek-içecek sektörü ile ilgili olarak çözümlenmesi gereken en önemli sorunlar ve öneriler şunlardır;
a. Nitelikli eleman eksikliği yiyecek-içecek işletmeleri için en önemli sorunu oluşturmaktadır. Yıldızlı oteller dahil pek çok otel ve restoran en çok sıkıntı çekilen elaman türünün servis personeli olduğunu belirtmektedirler. Bu bağlamda işletmeciler, işletmelere eğitimli eleman sağlama sorunununancak Karabük Üniversitesi tarafından çözülebileceğini belirtmektedirler.
b. Yeme içme mekanlarının sayı, kalite ve nitelik bakımından yetersizliği en önemli ikinci sorunu oluşturmakta olup irili ufaklı bir çok mekan mevcut, olmakla birlikte bu işletmeler yerli ve yabancı turistlerin beklentisini karşılayacak, yöresel yemek ve alternatif çeşitlilikten yoksundur. Yöresel yemek kültürü zengin olmasına karşın birkaç çeşit (peruhi, sarma, kuyu kebabı, baklava, zerde, su böreği, bükme, gözleme v.b.) dışında farklı çeşitlere menülerde yer verilmemekte, ayrıca birbirini kopyalayarak çoğalan mekânlar aynı yemekleri sunmaktadırlar. Yörenin kaybolmakta olan birçok yemeği (göce çorbası, uzun pakla-fasulye, hindi-kaz bandırması gibi) tekrar yapılarak menülere ilave edilmelidir. Bununla birlikte yiyecek içecek mekanlarının yetersizliği ile ilgili sorun, hafta içi ve hafta sonu gelen turist sayısı arasındaki farktan kaynaklanmaktadır. Hafta içi ziyaretçi sayısı önemli ölçüde azalırken, hafta sonu gelen çok sayıda ziyaretçinin taleplerine yetişilememekte, nitelikli ve hızlı üretim yapılamadığından gelen ziyaretçi sayısından da ekonomik olarak yararlanılamamaktadır.
c. Ürünlerin sağlıklı ve kaliteli olması için yiyecek-içecek işletmeleri çalışanlarına eğitim ve hijyen eğitimi verilmelidir.
2. Yiyecek ve içecek sektörü olarak yerel yönetimlerden beklentiler;
a. Yöresel yemeklerin standart reçetelere uygun olarak geleneksel biçimde yapılması konusunda denetim mekanizması oluşturulmalıdır. Yiyecek-içecek işletmelerinde aynı yemeğin yapımında farklı uygulamalar ve nitelikler mevcuttur. Ayrıca kültürü korumak amacıyla yerel ürünlerin patenti alınmalıdır.
b. Denetime gelen ilçe tarım müdürlüğü elemanları sıkıntı yaratmaktadır. Yöresel ürünlerde bile AB standartları aramakta, bu konuda ciddi yaptırımlar uygulamaktadır. Yöresel ürünlerle ilgili yerel standartların oluşturulması gerekir.
3. Yiyecek ve içecek sektörü olarak üniversiteden beklentiler;
Yiyecek- içecek sektörü ile ilgili olarak üniversite işletmelerdeki hizmet kalitesi, müşteri beklentileri ve talepleri konusunda bilimsel çalışmalar yapmalıdır. Böylece üniversite, işletmelerin müşteri beklentilerine uygun ürünler üretmeleri, müşteri talebine cevap verebilmeleri için gerekli eğitimler, projeler, çalışmalar önerebilir. İşletmelerde hizmet kalitesi ölçümleri yaparak çözüm önerileri getirebilir. Üniversitede aşçılık bölümü açmalıdır. Eğitimli personelin kentimizde çalışması için özendirmelidir. İşletmeleri imalat, sunum ve müşteri ilişkileri konusunda eğitmelidir. Ayrıca üniversite işletmelerle iletişim ve dayanışma içinde olmalıdır. Üniversite yöresel yemek kültürünü araştırmalı ve yayın haline getirmelidir.
4. Müşterilerden alınan geri bildirimler (şikayet, istek, öneri);
a. Ziyaretçiler belirli saatler dışında (örneğin geceleri) yemek yiyecek yer bulamamaktadırlar,
b. Eğlence aktiviteleri çok zayıftır,
c. Yoğun günlerde kent içindeki araç yoğunluğu ve park problemleri.
d. Yemek çeşitleri azdır,
e. Muhafazakar yapılanma ve içki yasağı,
f. Uluslararası tanıtım zayıf ve yetersizdir,
g. Yöreye özgü lokum ve yemeni dışında alınabilecek hediyelik ürün yoktur.
5. İşletmelerde yöresel yemek sunulması;
İşletmelerin menülerinde yöresel yemekler yer almaktadır. Ancak bu yemekler çeşit olarak az olup ve belli başlı yemeklerden oluşmaktadır. Bazı tesislerin fiziksel imkânları yöresel yemek hazırlamaya uygun değildir. En çok yapılan yöresel yemekler şunlardır; Yayım çorbası, etli yaprak sarma, su böreği, ev baklavası, zerde, Mantı, Perohi, Gözleme, Yayım (Erişte) vb.
Çalışma grubunda yer alan; Yrd. Doç.Dr. Nuray Türker, Hüseyin Ünal, Osman Şenol, Ali Sezer, Basri Mutlu, Mutlu Çidem, Ayşe Ebru Doğrul Yücel, Serap Karaoğlu, Erhan Hangün, Yılmaz Gülce, Erbil Ünal,Nebile Kapucu, Ergül Sönmez, Birsen Gümüş’e katkılarından dolayı çok teşekkür eder, yapılan tespit ve önerileri kamuoyuna saygıyla arz ederim”dedi.
kaynak: bolgeninsesigazetesi