Sessiz katil olarak adlandırılan pulmoner emboli, bacaktaki toplardamarlar içerisinde oluşan pıhtı, akciğer atardamarını tıkayarak ani ölümlere neden olabiliyor.
Erciyes Üniversitesi (ERÜ) Tıp Fakültesi Kardiyoloji Ana Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Abdurrahman Oğuzhan, bacaktaki toplardamarlar içerisinde oluşan pıhtının akciğer atardamarını tıkayarak (Pulmoner emboli) ani ölümlere neden olabileceğini belirtti.
Oğuzhan, bacaktaki özellikle derin yerleşimli toplardamarlar içerisinde çeşitli nedenlerle pıhtı oluşabildiğini söyledi. Pıhtının kirli kanı taşıyan toplardamar içerisinde hareket ederek kalbin sağ kulakçığına, oradan sağ karıncığına geldiğini ve buradan da akciğere gittiğini vurgulayan Oğuzhan, “Kişi aniden başlayan göğüs ağrısı, nefes darlığı ve çarpıntı hissediyor. Bacaklardaki derin toplardamarlarda oluşan bu pıhtı çok büyükse akciğerin ana atardamarının tıkayabiliyor. Dolayısıyla kan akciğere gitmiyor. Hastada morarma başlıyor, bayılıyor, solunumu ve ardından da kalbi duruyor” diye konuştu.
“MÜDAHALE EDİLMEZSE KISA SÜREDE YAŞAM FONKSİYONLARI KAYBEDİLİYOR”
Oğuzhan, yapılacak ilk müdahalenin hastanın klinik durumuna göre değiştiğine işaret ederek, şöyle devam etti:
“Büyük bir pıhtı akciğer ana atardamarını tıkadığında, tansiyon düşüklüğü ve bilinç kaybı oluşuyor. Bu durumda acilen pıhtı eritici ilaçlar uygulanarak damar açılmaya çalışılıyor. Ancak bu ilaçları almaya engel durumu olanlarda ise pıhtıyı kateter adını verdiğimiz borucuklarla parçalayıp dışarıya almaya çalışıyoruz. Bazı durumlarda iseameliyat ile bu pıhtı temizlenebiliyor. Burada zaman çok dar. Tıkanmadan sonra 3-5 dakika içinde hasta yavaş yavaş yaşam fonksiyonlarını kaybetmeye başlıyor. O sırada solunum cihazına bağlanıyor, akciğerlere hava giriyor ama bu bir şey değiştirmiyor. Çünkü kan akciğerde oksijenlenemiyor. Küçük pıhtıya bağlı tıkanma söz konusu ise hasta nispeten şanslı. Bu hastaların tedavisinde sadece kan sulandırıcı ilaçlar yeterli olabiliyor.”
“BACAKTA PIHTI SİGARA, OBEZİTE, DOĞUM KONTROL HAPI, HAREKETSİZLİK NEDENİYLE OLABİLİR”
Prof. Dr. Abdurrahman Oğuzhan, bacakta pıhtı oluşumunun çeşitli risk faktörlerine bağlı olduğuna dikkati çekti. Oğuzhan, “Sessiz katil olarak adlandırılan pulmoner emboli, sigara tiryakileri, obezler, hareketsiz yaşam süren kişiler, hamileler, doğum kontrol hapı kullanan kadınlar, büyük ameliyatlar sonrası, travma geçiren kişiler, uzun uçak yolculukları yapanlar ve kanser hastalarını tehdit ediyor. Bazen kanserin ilk bulgusu olarak da pulmoner emboli ortaya çıkabiliyor” dedi.Pulmoner embolide en sık görülen şikayetin göğüs ağrısı ve nefes darlığı olduğunu belirterek Oğuzhan, pıhtı çok büyük olduğu durumlarda ağrı hissedilmeden bir anda dolaşım ve solunumun durduğunu bildirdi.
“SESSİZ KATİL” 31 BİN KEZ İZLENDİ”
Geçen yıl 77 yaşındaki bir kadın hastanın akciğer ana atardamarlarından mekanik yöntemle pıhtı çıkartma işlemini görüntülediklerini, bu görüntülerin de ABD’de iki asırdır yayınlanan dünyanın en prestijli tıp dergisi “The New England Journal of Medicine” adlı dergide yayımlandığını vurgulayan Oğuzhan, şu bilgileri verdi: “Solunumu ve kan dolaşımı duran hastaya önce acil hekimlerimiz müdahale etti. Ardından hastayı biz devraldık. Hastanın bu durumunun kalbinden kaynaklandığını düşünerek önce anjiyografi yaptık ancak kalp damarları normal çıktı. Sonra yine anjiyografi yöntemiyle hastanın akciğerindeki ana atardamarlarını görüntüledik. Hastanın akciğer ana atardamarlarının içerisinde yoğun pıhtı oluşumu tespit ettik. Mekanik yöntemle hastanın akciğer ana atardamarlarına girdik ve pıhtıyı parçalara ayırıp dışarı aldık.
AKCİĞER ATARDAMARININ İÇİNE PIHTI ERİTİCİ ENJEKTE EDİLİYOR
Bu işlem sırasında yine kateter vasıtasıyla hastanın akciğer ana atardamarının içerisine pıhtı eritici ilaç enjekte ettik. Aynı zamanda hastada bu işlemin tamamını görüntüledik. Bu görüntüler daha önce hiçbir hastada bu derece net tespit edilemediğinden orijinaldi. “Oğuzhan, görüntünün, derginin 7 Ocak 2016 tarihinde çıkan sayısında yayımladığını dile getirdi. Oğuzhan, şunları kaydetti: “Türkiye’den daha önce bu dergide kardiyoloji kategorisinde bir yayın çıkmış fakat o yayın da klinik çalışmadan oluşuyor. Bizim bu yayınımız görüntü kategorisinde Türkiye’den ilk oldu. Dünyanın bütün ülkelerindeki doktorlar tarafından derginin sitesinden şu ana kadar 31 bin kez izlendi. Bu, Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi ve Türkiye’nin bilimsel alanda tanıtımı açısından çok önemli.”
