10. sınıf öğrencisi Tuna Ilgın Kozak, TÜBİTAK’ın yüzüne bile bakmadığı, maden ocaklarında hayat kurtarmaya yönelik projesiyle başarıdan başarıya koşuyor.
TÜBİTAK, 10. sınıf öğrencisi Tuna Ilgın Kozak’ın madenlerde çalışan işçilerin, anlık olarak konumlarının kayıt altına alınması ve acil durumlarda müdahale edilecek yerlerin daha kolay saptanabilmesini amaçlayan projesini Liselerarası Proje Yarışmasında sergilemeye bile layık görmedi. Tuna Ilgın, TÜBİTAK’ın yüzüne bile bakmadığı ‘TOF/Uçuş Süresi ile Maden İçinde Konum Belirleme’ adlı proje ile MEF Uluslararası Araştırma Projeleri Yarışması’nda Fizik dalında birincilik ödülü ve İnovasyon ödülünü kazandı.
tuna-ılgın_4
13 Mayıs 2014’te Soma’da Türkiye’nin yüreğine ateş düştü. 301 madencimiz ihmaller zincirinin kurbanı oldu. Madenden sağ kurtarılan işçilerden Murat Yalçın’ın sözleri tüm Türkiye’yi derinden etkilediği gibi 15 yaşındaki Tuna Ilgın’ı da oldukça etkiledi. Ambulanstaki sedyeye alınan Yalçın’ın, “Çizmelerimi çıkarayım mı, sedye kirlenmesin” sözleri Tuna Ilgın’ın ‘TOF/Uçuş Süresi ile Maden İçinde Konum Belirleme’ projesinin çıkış nedeni oldu. Maden facialarında hayat kurtarmaya yönelik proje ile TÜBİTAK Liselerarası Proje Yarışmasına başvurdu ama TÜBİTAK tarafından sergilenmeye bile değer görülmedi.
“Bir selam da sizden selam size selamünaleyküm”, “Tillo evliyalarının kerametleri” “Papaz eriğini imam eriğine çevirme” isimli projeleri yayınlayarak tepki toplayan TÜBİTAK geçtiğimiz yıl da, İstanbul Özel MEF Lisesi 12. sınıf öğrencisi olan İlayda Şamilgil’in yaptığı “Sıvılardaki Su Oranını Mıknatısla Ölçebilen Ucuz, Hızlı ve Taşınabilir Bir Sistem” projesini dereceye almamış, İlayda aynı projeyle Polonya’da 80 ülkenin binlerce projesinin arasında birinci olmuştu. İlayda’nın dünya birinciliği alan projesini beğenmeyen TÜBİTAK, okunmuş fasulye projesini birinci yapmıştı.
İzmir Özel Tevfik Fikret Fen Lisesi 10. sınıf öğrencisi Tuna Ilgın Kozak da İlayda Şamilgil gibi TÜBİTAK mağduru oldu ama yılmadı. İzmir’de 5. DOESEF’e ve İstanbul’da 25. MEF Proje Yarışmasına başvurdu. DOESEF sonunda London International Youth Science Forum etkinliğinde projesini temsil edecek olan Tuna Ilgın, 25. MEF Proje yarışmasında da Fizik dalında hem birincilik, hem de inovasyon özel ödülünün sahibi oldu. O şimdi projesine olan güveni ve Fizik Öğretmeni Arzu Çıkal’ın desteğiyle başarıya giden yolda emin adımlarla ilerliyor.
tuna_6
“ÖLÜM BU KADAR UCUZ OLMAMALI”
‘TOF/Uçuş Süresi ile Maden İçinde Konum Belirleme’ isimli projesiyle hem birincilik hem de inovasyon ödülünü kazanan Tuna Ilgın, projenin çıkış nedenini ve amacını şöyle anlattı:
“13 Mayıs 2014 tarihinde, Soma’da 301 madencinin hayatını kaybetmesi ile sonuçlanan facia karşısında herkes gibi ben de çok etkilendim. Madenden sağ kurtarılan madencinin sözleri beynime kazınmıştı. “Çizmelerimi çıkarayım mı, sedye kirlenmesin.” Bu kadar işine sahip çıkarak, inanarak yapan insanların hayatlarının öylece hafife alınması, ölümün bu kadar ucuz olması ve annemin ağlayarak o insanların geride bıraktıklarına üzülmesi projemin çıkış nedenidir.
Projemle madenlerde çalışan işçilerin, anlık olarak konumlarının kayıt altına alınması ve acil durumlarda müdahale edilecek yerlerin daha kolay saptanabilmesini amaçladım. Bunu yapabilmek için öncelikle radyo frekansının da, havada ışık ile aynı hızda yayılması prensibinden yararlanarak mesafeyi ölçme işlemini düşündüm. Sistem yeraltında olduğu için buraya uygun cihazları farklı olarak tasarlamak gerekiyor. Her cihaz aradaki mesafeyi ölçmek için kendi içinde bulunan hassas zaman ölçümünü kullanıyor. Cihazları birbiri ile senkronize etmek çok zor olduğu için mesafe hesaplaması, her cihazın içindeki kendi hassas zaman ölçümüne dayanıyor. Kapalı Alan Konum Belirleme için kullandığım yöntem, gönderilen ve geri dönen sinyaller arasında geçen zamanı ölçerek mesafeyi bulma prensibine dayanır. Bu yönteme Uçuş Zamanı/Time of Flight deniyor.”
“TÜBİTAK OLUMSUZ BULSA DA BEN PROJEME GÜVENİYORDUM”
Tuna Ilgın, TÜBİTAK Liselerarası Proje Yarışmasına katılışını, mağduriyetini ve sonrasında katıldığı yarışmalarda ödüllerle taçlandırdığı başarı hikayesini de şöyle anlattı:
“Çok değerli Fizik öğretmenim Arzu Çıkal ve ailemin desteği ile iki yıldır üzerinde çalıştığım TOF/Uçuş Süresi ile Maden içinde konum belirleme projemle bu yılın başında TÜBİTAK Liselerarası Proje Yarışmasına başvurdum. Ancak sergilenmeye bile değer görülmedi projem. Böyle güncel ve hayat kurtarıcı olabilecek bir projenin olumsuz karşılanması karşısında hem şaşırdım, hem de üzüldüm.
Fakat ben projeme inanıyordum, öğretmenim de bana. Pes etmedik ve İzmir’de 5. DOESEF’e ve İstanbul’da 25. MEF Proje Yarışmasına başvurduk. DOESEF sonunda London International Youth Science Forum etkinliğinde projemi temsil edeceğim. DOESEF’te yaşadığım deneyimler ile birlikte biraz da üzerimdeki acemiliği atmanın verdiği güvenle 25. MEF Proje yarışmasında Fizik dalında hem birincilik, hem de inovasyon özel ödülüne layık görüldüm. Adım söylenip sahneye çıktığımda heyecandan daha çok mutluluk hissettim. Kocaman gülümsemek istedim, ama yapamadım.
“İNSANLIĞA VE BİLİME KATKI SUNMAK İSTİYORUM”
Yapmak istediklerine ve hedeflerine yönelik şunları söyledi:
“Deney yapmayı, araştırmayı hep sevdim. Temel bilimlere karşı meraklıydım. Merakımdan dolayı, yaptıklarım karşısında ilköğretim hayatımda bazen, anlaşılamamanın verdiği gönül kırgınlıkları yaşadım. O zamanlar çok üzülmüştüm. Şimdi bakıyorum da geriye, benim bugün bu mutluluğu yaşamamı sağlayan, beni ben yapan o gönül kırgınlıklarıymış.
Bundan sonra burada kazandığım bilgiler ile projemi geliştirmeyi ve projemin başka alanlardaki uygulama sahalarını araştırmayı, yeni projelerle yoluma devam etmeyi istiyorum. Nerede olursam olayım, ne yaparsam yapayım insanlığa ve bilime katkım olsun istiyorum”
“HEDEFE GİDEN YOLDA ASLA PES ETMESİNLER”
Tuna Ilgın, boş vakitlerinde yüzüyor, piyano ve gitar çalıyor, opera ve şan bölümüne kursiyer öğrenci olarak devam ediyor. Şarkı söylemeyi, müzikle uğraşmayı çok sevdiğini ve böylece rahatlayabildiğini vurgulayarak bunu yaşıtlarına da tavsiye ediyor. Ayrıca yaşıtlarına, ne yapmak istediklerini bilerek hedefe doğru adım adım yılmadan, yenik düşmeden, pes etmeden ilerlemelerini tavsiye ediyor.
“AZİZ HATIRALARI ÖNÜNDE SAYGIYLA EĞİLİYORUM”
Bugün Ulu Önder Mustafa Kemal Atatürk’ün, 19 Mayıs 1919’da Samsun’da başlattığı ulusal kurtuluş mücadelesinin 97’inci yıldönümü… Atamızın Türk gençliğine armağan ettiği 19 Mayıs Atatürk’ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı’nı kutluyoruz. Tuna Ilgın da gençlik bayramını şu sözlerle kutladı:
“Bize 19 Mayıs’ı armağan eden Mustafa Kemal Atatürk başta olmak üzere, tüm silah arkadaşlarının ve vatanımız için canlarını feda eden, cephede savaşan erimizden, kundağındaki bebeği ile mermi taşıyan annelerimize kadar herkesin aziz hatıraları önünde saygıyla eğiliyorum. Atatürk’ün dediği gibi “Bütün ümidim gençliktedir. Her kafanın anlamakta aciz olduğu yüksek bir varlıktır gençlik.” sözünü hatırlatarak 19 Mayıs Atatürk’ü Anma Gençlik ve Spor Bayramımızı da kutluyorum”
TEŞEKKÜRÜ ONLAR HAK ETTİ
TÜBİTAK projesini beğenmese de başarı yolunda kendisinden desteğini esirgemeyenlere de teşekkür etti:
“Buradan benim gibi liseli arkadaşlarıma bu olanağı sundukları için ve bilim dünyasının kapılarını açtıkları, projemi ve beni iki ödül ile onurlandırdıkları için MEF okullarına ve MEF Üniversitesi’ne, benden desteğini esirgemeyen aileme, proje çalışmamda sabırla beni aydınlatan sevgili babama, iki yıldır yanımda olan, bana inanan Fizik Öğretmenim Arzu Çıkal’a, Tevfik Fikret Fen Lisesi Müdürüm Dürrin Toksöz’e teşekkürlerimi sunuyorum.”
Ayla ÖZDEMİR/ayla@sozcu.com.tr
