Yeni elektrik yasası vatandaşı çarptı

 Yeni yasa nedeniyle faturalarını zamanında ödeyen, elektrik çalmayan vatandaşlar kendi elektrik tüketimleri dışında başkasının çaldığı elektriği, yeterli yatırımı yapmadığı için elektriğin kaybolmasına neden olan şirketlerin kayıp bedelini de ödemek zorunda kalacak. Üstelik kendisine ait olmayan bu giderler için artık dava da açamayacak. Tüketici kayıp kaçağın yanı sıra ayrıca elektrik iletim, elektrik dağıtım, sayaç okuma ve perakende satış hizmet bedeli adı altında toplam 5 kalem yükü sırtlanmak zorunda kaldı. Böylece her 100 liralık faturanın içinde yer alan bu 5 kalem yükün 36 liralık bedeli yasal ve kalıcı hale gelmiş oldu.

İLAVE YÜKLER DE VAR

Ancak yeni yasanın faturalara olumsuz etkisi bununla da kalmayacak, yeni zamların da önünü açacak. Elektrik şirketlerinin, vatandaşın daha önce 5 kalem yük için davayı kazanıp ödemekten kurtulduğu geçmiş bedelleri de önümüzdeki dönemde faturalara yansıtmak istedikleri belirtiliyor. Elektrik şirketlerinin normalde kayıp kaçak oranlarını hızla aşağı çekmeleri, böylece vatandaşın faturalarındaki yükü azaltmaları gerekiyordu. Özelleştirmenin nedeni de zaten böyle açıklanmıştı. Ancak bu şirketlere tanınan yeni haklarla kayıp kaçak oranını aşağı değil, yukarı çıkarma imkanı sunuldu. Bir çok elektrik dağıtım şirketi kayıp kaçak oranını yüzde 173’lere varan oranlarda yükseltti. Bu artış, şirketlerin daha fazla kayıp kaçak bedelini faturalara yazıp vatandaşa yükleyebilecekleri anlamına geliyor. Bu nedenle önümüzdeki dönemde elektrik faturalarındaki kayıp-kaçak, iletim ve dağıtım gibi yükler artacak, elektrik faturası kabaracak.

KÖMÜRÜN EK ZAMMI YÜZDE 29

Yeni yasa, yerli kömürden elektrik üretiminin teşvik edilmesini de sağlıyor. Buna göre teşvikleri gören çok sayıda firma kömür santrallerine yatırım yapacak, alım garantisi sayesinde bu elektriği sisteme satacaklar. Ancak kömürden üretilen elektrik serbest piyasadaki elektrik fiyatının yaklaşık iki katına denk geliyor. Serbest piyasada elektriğin kilovatsaati 4.5 dolar sent civarındayken kömürden üretilen elektriğin fiyatı 8 dolar senti buluyor. Bu maliyet tüketicilere yansıtılması halinde vatandaşın faturasına yüzde 19 oranında ek zam geleceği; resmi hedeflerdeki kadar elektriğin kömür santrallerinden alınması halinde ise bu zammın yüzde 29’a kadar çıkabileceği ifade ediliyor. Böylece kayıp kaçak oranlarındaki artış ve kömürün faturalara getireceği ek zammın yüzde 40’lara yaklaşabileceğinden endişe ediliyor.

TÜKETİCİ KAYBETTİ, ŞİRKETLER KAZANDI

Tüketici Hakları Derneği (THD) Genel Başkanı Turhan Çakar, yeni yasayla birlikte elektrikteki haksızlığın yasalaşarak garanti altına alındığını, tüketici haklarının hiçe sayıldığı, elektrik dağıtım şirketlerine kıyak geçildiği, Yargıtay kararlarının yok sayıldığı, tüketicilerin hak aramasına engeller konulduğunu söyledi. Bundan sonra tüketicilerin kullanmadığı, çalmadığı elektriğin parasını ödemek zorunda kalacağını, üstelik dava da açamayacağını belirten Çakar, tüketiciler olarak haksızlığa karşı sonuna kadar mücadele edeceklerini belirtti.

GERÇEK BİR ELEKTRİK FATURASINDAKİ YÜKLER

FATURA TUTARI: 94.69 TL
-İletim+dağıtım+kayıp/kaçak bedeli:27.23 TL
-Sayaç Okuma bedeli: 0.59 TL
– Perakende satış hizmet bedeli: 1.42 TL
5 kalem yükün bedeli: 29.24 TL
(5 kalem yükün KDV dahil toplam yükü:34.50 TL)
-Enerji Fonu: 0.49 TL
-TRT Payı:0.98 TL
-Belediye Tüketim Vergisi: 2.45 TL
Fon+Pay+Belediye vergisi toplam yükü: 3.92 TL
+Elektrik Tüketim Bedeli Hariç Toplam Yük: 33.16 TL
+Elektrik Tüketim Bedeli: 49.09
+KDV: 14.44
Fatura tutarı: 94.69